CHAIRA QUEST 1 INDIVIDUELE OPDRACHT

QUEST 1: Trends shaping the future EC ‘t Sparrenbos, nu en in de toekomst….

EC ‘t Sparrenbos is een middelgrote basisschool in Rosmalen, pal naast het bos en de zandverstuiving. De school, en ook de woonwijk, valt binnen de categorie “witte school”. Er zijn erg weinig kinderen van niet-Nederlandse afkomst die naar onze school komen.
In onze samenleving vindt een groot aantal ontwikkelingen (trends) plaats die onze manier van leven, leren en samenwerken binnen deze maatschappij sterk beïnvloeden, en dus ook in meer of mindere mate  invloed hebben op de school en het primair onderwijs.
Anje Ros bespreekt in haar gastcollege 6 trends die van invloed zijn op ons onderwijs:
1. Nieuwe media
2. Technologische ontwikkelingen
3. Globalisering
4. Duurzaamheid
5. Maatschappelijke onrust
6. Demografische ontwikkelingen

Ook het OECD (2008) beschrijft in haar rapport veel trends, die met andere bewoordingen hetzelfde weergeven. Het is moeilijk om aan te wijzen welke trend(s) nou de meeste invloed hebben op het onderwijs en daarmee op onze school, want de ene trend hangt samen met de andere. Zonder globalisering zou er veel minder maatschappelijke onrust bestaan, de technologische ontwikkelingen zorgen voor alle mogelijkheden rondom nieuwe media, enz.
Twee trends hebben op dit moment direct invloed op het onderwijs binnen EC ‘t Sparrenbos:

1) de veranderende wereld van werk en banen (OECD, 2008)
2) wereldwijde uitdagingen door de globalisering
Deze trends worden hierna nader toegelicht.


1) de veranderende wereld van werk en banen (OECD, 2008)
Een belangrijke taak van het onderwijs is om de leerlingen voor te bereiden op het deelnemen aan de maatschappij en de arbeidsmarkt. Hier moeten zij uiteindelijk hun steentje aan kunnen bijdragen. Echter de arbeidsmarkt is zo aan het veranderen, dat leerlingen voorbereid moeten worden op banen die nu nog niet bestaan. Competenties worden belangrijker dan feitenkennis. Kritisch denken, samenwerken, zelfstandig problemen leren oplossen en creatief denken zijn sleutelwoorden die de leerlingen vaardigheden meegeven waarmee zij zich in de samenleving kunnen handhaven en waarmee zij zich kunnen aanpassen aan de voortdurende veranderingen (Kennisnet, 2011). Dit vraagt een ander leerproces van de leerlingen, maar ook de leerkrachten dienen op een andere manier te handelen. Het begeleiden van het leerproces rondom ontwikkelen van 21e eeuwse vaardigheden is een vaardigheid die nog niet elke leerkracht zich eigen heeft gemaakt (Voogt & Pareja Roblin, 2010). De populatie van het funderend onderwijs verschilt in leeftijd, talent, ervaring, leervoorkeur, culturele achtergrond en sociaaleconomische klasse. Deze verschillen spelen in meer of mindere mate ook op EC ‘t Sparrenbos. De school staat voor de uitdaging de kwaliteit en professionaliteit van de leerkrachten en het onderwijsprogramma op te schroeven, zodat maatwerk geboden kan worden aan de leerlingen bij het ontwikkelen van de benodigde vaardigheden (Kennisnet, 2011). Het besef dat op EC ‘t Sparrenbos deze professionalisering plaats dient te vinden is inmiddels bij iedereen wel doorgedrongen. Het handelen ernaar is voor veel leerkrachten nog erg lastig. Kennis en vaardigheden met betrekking tot procesbegeleiding bij het ontwikkelen van de 21e eeuwse vaardigheden ontbreekt nog. De komende jaren zal hierin geïnvesteerd dienen te worden zodat leerkrachten vaardiger worden.
Drijvende krachten hierbij zijn een leven lang leren (SER, 2015) en flexibiliteit. In een scenariosjabloon kan dit als volgt worden weergegeven:

 

Ons gameteam zou mogelijk voor deze trend kunnen kiezen, omdat de ontwikkeling van de 21e eeuwse vaardigheden bij leerlingen van alle onderwijssectoren ontwikkeld moeten worden, en omdat binnen elke sector de leerkrachtvaardigheden met betrekking tot procesbegeleiding bij het ontwikkelen van de 21e eeuwse vaardigheden verbeterd moeten worden. Ook de Onderwijsraad (2011) geeft aan dat er een steeds groter beroep gedaan wordt op de beheersing van de 21e eeuwse vaardigheden, en dat het belangrijk is dat dit in het onderwijs aan de orde wordt gesteld.


2) wereldwijde uitdagingen door de globalisering
Globalisering wordt door het NCDO (centrum voor mondiaal burgerschap) de toename van internationale relaties op het gebied van mensen, goederen, kapitaal, ideeën en culturen genoemd. Het OECD (2008) beschrijft in haar rapport ‘Trends Shaping Education’ dat globalisatie mensen overal ter wereld samenbrengt en dat zij daardoor hun ideeën, vaardigheden, goederen en cultuur delen. Het is een wereldwijde interactie tussen culturen, regeringen, bedrijven en mensen. Nationale economieën integreren en internationaliseren steeds meer. Vervagende grenzen, technologische ontwikkelingen en goedkoper transport hebben belangrijk bijgedragen aan dit globaliseringsproces. Sociale interactie, het reizen over de hele wereld, het mengen van westerse en niet-westerse culturen en de grenzeloze digitale informatie- en communicatiestroom hebben veel invloed op de veranderingen op het culturele en maatschappelijke vlak, aldus Jan van der Hoek (2012). Dit brengt een toenemende samenwerking en onderlinge verbondenheid met zich mee, en tegelijkertijd is een alsmaar groeiende trend te zien waarbij de kennisintensieve dienstverlening steeds belangrijker wordt. Dit heeft direct invloed op het onderwijs.  Door de globalisering breiden netwerken zich aanzienlijk uit, waardoor mensen meer vrijheid krijgen bij het inrichten van hun leven. Mensen moeten al vroeg leren om verantwoorde keuzes te kunnen maken, te reflecteren op het leerproces dat ze doormaken, en samenwerken. Door de wereldwijde verspreiding van culturen is er een breder scala aan normen en waarden waar keuzes uit gemaakt kunnen worden voor het inrichten van levens. Hiervoor moeten de verschillen tussen culturen wel eerst geaccepteerd en begrepen worden.
Migratie is een zeer belangrijk aspect van deze tijd, waarbij de diversiteit aan mensen en culturen een directe invloed heeft op ons onderwijs. Ook op EC ’t Sparrenbos is deze invloed merkbaar. Er wordt gesproken over de mogelijkheid van een vluchtelingenopvang in de directe omgeving van de school. Dit zal met zich meebrengen dat kinderen van vluchtelingen onderwijs gaan ontvangen op EC ’t sparrenbos. Dit is inmiddels al voor enkele kinderen het geval. Zowel voor de leerlingen als voor de leerkrachten betekent dit het leren omgaan met een grotere culturele diversiteit. Het is belangrijk dat de leerkrachten (gaan) beschikken over culturele sensibiliteit en over vaardigheden voor de interculturele communicatie (Thijs, Langberg & Berlet, 2009).
Drijvende krachten bij de trend Globalisering zijn culturele diversiteit en inrichting onderwijs. Als volgt kunnen die in een scenariosjabloon worden weergegeven:

De trend Globalisering zou zeker een goede keuze zijn voor ons gameteam. Hij raakt vier heel wezenlijke punten (dichtbevolkte planeet, internationale verdeling rijkdom en armoede, bevolking in beweging en het milieu) die als subtrend voortdurend in beweging blijven en veranderen.

Het is een ontwikkeling waarvan nog niet te voorspellen is hoe dit er over 20 jaar uit zal zien.

Ik adviseer ons gameteam dan ook om met deze trend aan de slag te gaan.

Literatuur

Hoek (2010). Geglobaliseerde kennissamenleving: Geglobaliseerde kenniseconomie. Zonder uitgever.

Kennisnet Trendrapport PO-VO, (2011) opgehaald op 18 januari 2016 van http://www.svopl.nl/sites/svopl.nl/files/Trendrapport_po_vo_.pdf

NCDO (2012). Dossier: Globalisering. opgehaald op 17 januari 2017 van http://www.ncdo.nl/artikel/dossier-globalisering

OECD. (2008). Vormgevende trends binnen het onderwijs. (‘Trends shaping education’, vertaald door KPC-groep).

Onderwijsraad (2011). Maatschappelijke achterstanden van de toekomst. Den Haag: Onderwijsraad.

SER (2015). Hoe leven wij in de toekomst? Verslag van de SER-dialoogbijeenkomsten over leren in de toekomst.

Thijs, A., Langberg, M., Berlet, I. (2009). Leren omgaan met culturele diversiteit.  Aandachtspunten voor een kansrijke aanpak. Enschede: SLO

Voogt, J. & Pareja Roblin, N. (2010). 21st Century Skills. Discussienota. Universiteit Twente in

            opdracht van Kennisnet.

Peerfeedback:

Van Marloes heb ik peerfeedback ontvangen op dit stuk. Marloes, dank daarvoor!

Een duidelijk punt van verbetering kan zijn dat ik nog wat breder verwoord hoe e.e.a. op alle sectoren van invloed is, en bij enkele stukken kan iets meer onderbouwing van de literatuur gevonden worden.

Ik heb er nu voor gekozen om deze feedback niet meer in dit stuk te verwerken, aangezien de individuele opdracht in eerste instantie gericht diende te zijn op de eigen sector, en omdat we in de gezamenlijke opdracht hier intussen veel beter op in zijn gegaan. Hier heb ik ook mijn steentje aan bijgedragen, dus doe ik het hier niet alsnog.

De peerfeedback staat op het groepsblog-bericht van Quest 1, maar voor de volledigheid plaats ik hem hier ook.

LINK naar feedback van Marloes voor Chaira