Zondag al in Edmodo ingeleverd. Vergeten de link ook in het blog te zetten
of deze kopieëren en plakken:
https://www.dropbox.com/s/maj93najsq6f9bh/Quest1_P.Bormans.docx?dl=0
of hierop klikken
Quest 1
dinsdag 31 januari 2017
maandag 30 januari 2017
RENÉ Quest 1
Quest 1 René Schreuder
Maatschappelijke ontwikkelingen:
feedback Petra
Globalisering
In het gameteam 'de Futuristics' hebben we gekozen voor de trend Globalisering (of
mondialisering). Globalisering is een continu proces van mondiale economische,
politieke en culturele integratie. Verschillende economieën en culturen komen
dichter bij elkaar door de openstelling van grenzen, de mogelijkheden om
goederen en diensten snel te vervoeren en het gebruik van informatie- en
communicatietechnologie. Het gebruik van internet maakt het mogelijk om met één
klik contact te maken met de andere kant van de wereld.
Culturele diversiteit
Globalisering brengt de drijvende kracht culturele diversiteit met
zich mee. Door het vervagen van grenzen komt de mens steeds meer in contact met
mensen van verschillende culturele achtergronden. Migratie speelt hierbij een
belangrijke rol: rijke landen hebben een sterke 'pullfactor' doordat bedrijven
bijvoorbeeld zoeken naar hoogopgeleide mensen vanuit de gehele wereld.
Anderzijds is er een sterke 'pushfactor' vanuit arme landen waar mensen armoede
en oorlog proberen te ontvluchten richting welvarende landen. Het aantal mensen
geboren in het buitenland is in meer dan de helft van de OECD-landen (waaronder
ook Nederland) toegenomen naar boven de 10% in 2004. De toenemende immigratie
betekent dat scholieren gedurende hun gehele leven te maken krijgen met meer
mensen uit diverse culturele omgevingen (OECD, 2008). In Nederland heeft 19%
van de bevolking een niet-westerse achtergrond en in de vier grote steden
hebben het primair- en voortgezet
onderwijs meer dan 50% niet westerse leerlingen (CBS, 2007).
De impact van de toegenomen diversiteit in de samenleving is groot voor het
onderwijs, het stelt nieuwe eisen. Leerlingen hebben verschillende sociaal-culturele
achtergronden en de school heeft de urgente uitdaging om rekening te houden met
deze verschillen. Onderwijs dient voldoende aan te sluiten bij de
belevingswereld van alle leerlingen en een klassenklimaat te creëren waarin
alle leerlingen zich thuis en veilig voelen. Van scholen wordt verwacht dat ze
leerlingen toerusten voor participatie in een pluriforme samenleving (SLO,
2008). In een pluriforme samenleving bestaan verschillende sociale en culturele
subsystemen met elk eigen belangen waarbij sprake is van een zeker
machtsevenwicht. De Wet op Onderwijs (2006) onderstreept het belang van deze
veranderende samenleving. Deze wet stelt dat het onderwijs er mede van uitgaat
dat “leerlingen opgroeien in een pluriforme samenleving” en dat “leerlingen
kennis hebben van en kennismaken met verschillende achtergronden en culturen
van leeftijdgenoten". De Onderwijsraad (2016) stelt dat alle jongeren
voorbereid dienen te worden op de globaliserende maatschappij. De verschillende onderwijssectoren zouden
beter op elkaar afgestemd dienen te worden. In het algemeen stelt de raad dat
het primair- en voortgezet onderwijs hun strategische visie dienen te bepalen,
hetgeen in mindere mate geldt voor het hoger onderwijs. Alle jongeren dienen
’internationaal competent’ het onderwijs te verlaten wat hen kansrijker maakt
op de internationale arbeidsmarkt waar sprake is van hoge concurrentie,
ongeacht het opleidingsniveau.
Maatschappelijke ontwikkelingen:
Uit huidige ontwikkelingen op mondiaal en landelijk niveau valt op te maken
dat er veel maatschappelijke onrust ontstaat tussen mensen van verschillende
culturen en religies. Er is sprake van verharding in de wereld en de paus
waarschuwt Europa in de Spaanse krant El Pais voor opkomend
nationalisme en refereert daarbij aan de ontwikkeling die zich voor WO II
afspeelde waarbij de mens op zoek was naar de verlosser die hen beschermde
tegen het kwaad van buitenaf. Ook de ontwikkelingen met Trump als nieuwe leider
van de Verenigde Staten brengen onzekerheden met zich mee. Ook in Nederland,
waar de verkiezingen met rasse schreden naderen, is sprake van maatschappelijke
onrust. In de media wordt beschreven dat bepaalde politici inzetten op
polarisatie van culturen, waarbij het lijkt dat culturele groepen als zondebok worden
gezocht voor problemen in de huidige maatschappij. Van polarisatie is sprake
wanneer tegenstellingen tussen partijen of bevolkingsgroepen versterkt worden
of conflicten veroorzaakt worden. Platform Onderwijs 2032 (2016) wijst op de
kwetsbaarheid van tolerantie en verdraagzaamheid in een pluriforme samenleving.
Voor het primair onderwijs betekent dit dat leerlingen sociale en
maatschappelijke competenties op moeten doen en zich op gemeenschappelijke
waarden oriënteren. De school functioneert als gemeenschap en is de belangrijke
oefenplaats voor leerlingen.
De grenzen van de maatschappelijke opdracht
De vraag die opkomt is in hoeverre het onderwijs zich dient te gaan richten
op de huidige maatschappelijke thema's zoals polarisatie en integratie
aangaande de pluriforme samenleving. De Onderwijsraad (2008) merkt op dat
steeds meer maatschappelijke zaken op het bord van het onderwijs komen te liggen.
De sector lijkt steeds meer medeverantwoordelijk voor allerlei zaken zoals
gezonde voeding, veiligheid en het voorkomen van segregatie. Wanneer er sprake
blijkt te zijn van taakverzwaring is het in het belang van
onderwijsinstellingen hun grenzen te bepalen waarbij de drie wettelijk
vastgelegde taken, kwalificatie, persoonsvorming en socialisatie (voorbereiden
op deelname aan de maatschappij), de hoofdmoot zijn. Alle andere taken zijn
aanvullend en onderwijsinstellingen dienen zich af te vragen of zij daar de
aangewezen instantie voor zijn. Afhankelijk van de schoolvisie, het leerplan en
de aanwezige voorzieningen dienen zij zelf te bepalen waar deze grenzen
liggen. De Onderwijsraad (2016) stelt dat het internationaal competent
zijn de drie wettelijk vastgelegde taken zeker wel raakt, zij hebben allen
internationale dimensies. De raad bepleit het structureel vormgeven van
internationalisering in het onderwijs, bijvoorbeeld middels sector
overstijgende leerlijnen voor Engels en wereldoriëntatie. Het Sociaal en
Cultureel Planbureau (2005) wijst ook op het belang van het primaire proces van
het onderwijs maar merkt daarnaast op dat het onderwijs niet uit moet gaan van
het oplossen van maatschappelijke problemen. Het primair en het voortgezet
onderwijs moeten de taken van ouders of jeugdhulpverlening niet overnemen. In
het algemeen kan gesteld worden dat het echter niet makkelijk is om duidelijk
grenzen te stellen en dat deze in hoge mate situatieafhankelijk is. Scholen in
het P.O. en V.O. hoeven de ontwikkelingen in de maatschappij niet af te wachten
en kunnen zelf actief accenten leggen door te bepalen waar zij als school voor
willen staan. Bregman (2015) van de Correspondent adviseert leraren zich
niet te focussen op hetgeen trendwatchers aangeven. Het onderwijs dient zelf te
bepalen op basis van welke waarden en idealen de samenleving vorm gegeven kan
worden. Leraren hebben een grote invloed op de maatschappij, zij kunnen zelf de
maatschappij sturen en creëren in plaats van andersom.
Drijvende krachten:
Kramer (2011) beschrijft cultuurrelativisme en cultuurabsolutisme als
doorgeschoten denkbeelden die een goede dialoog over verschillen en
overeenkomsten in de weg staan. Pluralisme leidt tot een meer dynamische blik
waarbij de mens centraal staat. Ieder mens maakt zelf keuzes met aspecten uit
diverse culturen die ieders identiteit bepalen. De nadruk komt dan te liggen op
de participatie aan een groep, een organisatie of samenleving. ‘Verschillend
zijn’ en er tegelijkertijd ‘bij horen’ kunnen zo samengaan. Platform Onderwijs
2032 (2016) merkt het belang van leren over cultuuruitingen in andere landen op.
Ook kennismaking met religie, als aspect van cultuur, behoort daartoe. Het
pluralisme is een wijze van maatschappelijke en culturele vormgeving die ik van
belang vind in het onderwijs.
In mijn huidige onderwijsomgeving zitten bijna alleen ‘blanke kinderen’ die
hun beeldvorming van culturele diversiteit vooral lijken te maken op basis van
hetgeen hun sociale omgeving (ouders, media en sociale media) hen meegeeft. Zij
zien weinig culturele diversiteit in hun schoolomgeving maar zij zullen daar
als toekomstige wereldburgers wel mee te maken krijgen. Van de andere kant zijn
er ook veel scholen waar veelal niet-westerse kinderen aan het onderwijs
deelnemen en voor deze leerlingen geldt hetzelfde. De vraag is hoe aandacht
voor culturele diversiteit een betere plaats kan krijgen in het hedendaagse
onderwijs.
Hieronder verschillende drijvende krachten en extremen die mijn denkproces
hebben gevormd binnen de trend globalisering.
Extreme
|
Drijvende
krachten
|
Extreme
|
Cultuurrelativisme
|
Cultuur
|
Cultuurabsolutisme
|
Pluralisme
|
Culturele
diversiteit
|
Monisme
|
Pluralisme
|
Culturele
diversiteit
|
Polarisatie
|
Integreren
|
Sociaal
maatschappelijk
|
Assimileren
|
Extreem
links
|
Politieke
keuze
|
Extreem
rechts
|
Informeel
leren
|
Leven
Lang leren
|
Formeel
leren
|
Social
media
|
Leermiddelen
|
Methodes
|
Maatschappelijk
kritisch
|
Mediawijsheid
|
What you
see is what you get
|
Mondiaal
|
Cultureel
onderwijs
|
Regionaal
|
Formatief
|
Toetsing
|
Summatief/gestandaardiseerd
|
Drijvende krachten toepasbaar voor het
Primair onderwijs:
De drijvende kracht die mij interessant lijkt is mediawijsheid gekoppeld
aan culturele diversiteit met de extremen pluralisme en polarisatie. Het
onderwijs dient ertoe bij te dragen dat pluralisme versterkt wordt en
polarisatie verminderd wordt. Het gebruik van sociale media kan daar een grote
invloed op hebben. De algoritmes van sites als facebook, twitter e.d. zorgen in
toenemende mate voor het verkrijgen van informatie die polariserend zou kunnen
werken, de impact van deze digitale platformen wordt steeds groter in ons
leven. Hoe gaan we in de toekomst om met het gebruik van sociale media? Het is
voor toekomstige wereldburgers belangrijk om te leren omgaan met feitelijke
basiskennis tegenover kennis gehaald uit social media (weblogs, wikipedia e.d.).
Mogelijk scenariosjabloon:
Literatuur:
Bregman, R. (2015).
Oproep aan alle leraren: stop met luisteren naar trendwatchers. Amsterdam: De
Correspondent. Geraadpleegd op 27 januari
2017 via https://decorrespondent.nl/2077/oproep-aan-alle-leraren-stop-met-luisteren-naar-trendwatchers/692796869193-c0614e57
Kramer, J. (2011). Drie
ismes: cultuurrelativisme, cultuurabsolutisme en pluralisme. De Academie
voor Organisatiecultuur. Geraadpleegd op 28 januari 2017
via
OECD.
(2008). Vormgevende trends binnen het onderwijs. (‘Trends shaping education’,
vertaald door
KPC-groep).
Onderwijsraad
(2008). Onderwijs en maatschappelijke verwachtingen. Den Haag: Onderwijsraad.
Onderwijsraad
(2016). Internationaliseren met ambitie. Den Haag: Onderwijsraad.
Platform
Onderwijs2032 (2016). Ons Onderwijs2032: Eindrapport. Den Haag: Auteur.
SLO
(2008). Omgaan met culturele diversiteit in het onderwijs. Enschede: SLO
Turkenburg,
M. (2005). Grenzen aan de maatschappelijke opdracht van de school. Een
verkenning.
Den Haag: Sociaal en Cultureel
Planbureau.
feedback Petra
zondag 29 januari 2017
DENISE Quest 1 individuele opdracht
Quest 1 Trends shaping the future
Individuele opdracht door Denise
Kerbusch (2831678)
Zoals we
van de MLI kunnen verwachten, is ook de LA4-trein met grote snelheid vertrokken
en dendert inmiddels alweer 3 weken voort. Veel informatie die we snel eigen
moeten maken om mee te kunnen in ‘the game’. Pittig, maar wederom interessant.
Het deel uitmaken van een gameteam zorgt er aan de ene kant voor dat je de
trein misschien makkelijker bij houdt. Aan de andere kant merk ik ook dat ik er
wat zenuwachtig van wordt. Doordat ik vier dagen voor de klas sta, kan ik in
het weekend pas goed tij voor de MLI maken en dan zie ik op dinsdag alweer de
eerste berichten op de app verschijnen. Gelukkig is hier begrip voor vanuit het
gameteam en ben ik niet de enige die af en toe ruzie heeft met ‘de tijd’. Voor
quest 1 heb ik feedback gevraagd aan collega’s binnen mijn eigen school, iemand
die curricula ontwikkeld voor het vmbo en peer René uit ons eigen gameteam. Op
het moment van inleveren van deze quest heb ik nog geen feedback ontvangen, of
te laat om nog te kunnen verwerken. Ik ga het zeker meenemen in de rest van de
challange. Participeren in onderwijsinnovatie-trajecten zie ik als een
uitdaging. Ik heb er nog niet echt een beeld van hoe me dat gaat lukken. Delen
zie ik als een eerste stap hierin.
Globalisering
Een
verkenning vanuit de trend ‘globalisering’. Wat houdt globalisering in? Waarom
is globalisering een belangrijke trend voor het onderwijs? Een leven lang
leren, sociale en culturele vaardigheden en polarisatie. Vragen worden
beantwoord waarnaast ook weer nieuwe vragen ontstaan. Een mooi vertrekpunt
waarop mijn kennis en inzichten gedurende dit LA zich verder kan uitbouwen.
Wat houdt de trend in?
Globalisering, met de hele wereld samenwerken, als gevolg van de snelheid waarmee we internationaal kunnen reizen en communiceren, vermindert het besef van de afstand die landen en gemeenschappen scheidt en wordt de wereld kleiner, grenzen vervagen. Samen
verantwoordelijk voor problemen. Hele bevolkingsgroepen zijn in beweging, wat leidt tot verstrekkende gevolgen voor de mix die ontstaat van mensen en culturen op plaatsen waar ze zich vestigen (OECD, 2008).
Waarom is globalisering een
belangrijke trend voor het onderwijs?
De
statische industriële samenleving met standaardproducten en dominerende maakindustrieën is aan het verdwijnen. Daarvoor in de plaats komt een
dynamische kennisindustrie. Er is een enorme variatie in producten die steeds
sneller worden vernieuwd en uitgebreid. Snel kunnen aanpassen, flexibele
taakomschrijving zijn kwaliteiten waar toekomstige medewerkers aan moeten
voldoen. In staat zijn werk uit te voeren dat niet routinematig is, maar dat
vraagt om flexibiliteit en creativiteit. Onderwijs dient jongeren voor te
bereiden op het functioneren in de samenleving, niet alleen als
lerende, maar ook als werknemer en burger en moet snel kunnen inspelen op de dynamiek
in de samenleving. Dit is een ingewikkelde taak omdat moeilijk te voorspellen
is welke technologieën, vaardigheden en kennis nodig zijn in toekomstige
beroepen. Over de generieke vaardigheden die jongeren nodig hebben om in de informatiesamenleving te kunnen
functioneren, ontstaat wereldwijd steeds meer overeenstemming. Hieraan kan en moet het onderwijs bij kan dragen (SLO, 2011). De vraag is
echter hoe kunnen deze vaardigheden in het huidige onderwijs geïntegreerd worden? Volstaat het om accententen te verleggen of moeten bestaande onderdelen worden vervangen of herschreven, of moeten ze verdwijnen?
De
onderwijsraad (2016) vindt dat alle jongeren ‘internationaal competent’ (in
oriëntatie, kennis, communiceren, reflecteren en samenwerken) moeten worden
zodat zij kansrijker worden op de (inter)nationale arbeidsmarkt, omdat hier de concurrentie toeneemt. Op dit moment heeft alleen nog het hoger
onderwijs hier een visie op. Een inhaalslag is nodig in het po, vmbo en mbo.
Internationaal competent zijn is voor iedereen belangrijk, ongeacht
opleidingsniveau of beroepskeuze. Wanneer hierop niet goed wordt ingespeeld, kan dit tot ongelijke kansen leiden tussen leerlingen van verschillende
schoolsoorten. Om ervoor te kunnen zorgen dat iedereen het onderwijs
internationaal competent verlaat, komt de onderwijsraad met drie aanbevelingen:
1. Internationalisering structureel
inbedden in het bestaande onderwijs in (waarbij extra aandacht voor sector-overstijgende
leerlijnen voor Engels en wereldoriëntatie)
2. Het bereik van
internationalisering vergroten door inzet in alle sectoren en schoolsoorten en het
stimuleren van verdieping
3. Randvoorwaarden voor
internationalisering op orde brengen (investeren in geschikte lesmaterialen, docenten)
Zonder weet te hebben van wat elders speelt of gebeurt, kan je eigen
wereld (buurt, stad, land) vaak niet meer begrepen worden.
Een
kennissamenleving vereist het vermogen om vakoverstijgend te denken, kennis snel kunnen laten circuleren, kennis kunnen delen, bijdragen kunnen leveren aan de ontwikkeling van nieuwe kennis, gebruik kunnen maken van bestaande kennis, om kunnen gaan met de snelle
kennisgroei, de snelle kennisgroei snel productief kunnen maken, kunnen leren in en
van netwerken, je als individu kritisch te kunnen verhouden tot snelle
ontwikkelingen, een grensverleggende instelling hebben, analytisch, kritisch en reflectief
kunnen denken, creativiteit enz. Houwers (2014) stelt dat er meer ‘competente rebellen’ moeten worden
opgeleid. Het vermogen om op onbekend terrein grote problemen aan te kunnen pakken, moet iedere lerende kunnen ontwikkelen. (Bussemaker,
2014). Houwers (2014) komt met de volgende aanbevelingen:
·
Aanbieden
van 21ste eeuwse competenties en vaardigheden. Manieren van denken,
werken en wereldburgerschap. Instrumenten hiervoor zijn ICT- en informatievaardigheden. Aanbod van kennis, houding en
vaardigheden moet gecombineerd aangeboden worden.
· Zorg voor een innovatieve leeromgeving: coöperatief leren, onderzoeksmatige aanpak, service-learning, formatieve
assessments. Waarbij de nadruk ligt op denkvaardigheden (hogere
orde denken). Leren in realistische, authentieke contexten. Projectmatig-,
probleemgeoriënteerd en ontwerpgericht leren.
Een leven lang leren
Academische
scholing biedt tegenwoordig geen garantie meer op betaald werk of een zinvol
leven volgens Dr Yong Zhao (2012). Volgens hem is het dan ook zinloos om uit te
blijven gaan van uniforme curricula, ranglijsten, gestandaardiseerde toetsen, en
het afrekenen van het hele onderwijssysteem aan het eind van de schoolperiode op één toetsmoment, waarbij bepaald wordt of je wel of niet je diploma krijgt. In een wereld van sterk verschillende samenlevingen welke door de hedendaagse logistiek en technologie sterk met elkaar verbonden zijn, leiden onze kinderen op voor banen die nog uitgevonden moeten worden. Hij concludeert dat de grote
veranderingen die voortkomen uit de sterke bevolkingsgroei, technologie en
globalisering een uitdaging vormen en tegelijkertijd kansen biedt aan creatieve
en ondernemende mensen. Het opleiden van creatief en ondernemend talent, vereist een
paradigmaverandering van werkgelegenheid gericht onderwijs naar levensecht
ondernemend onderwijs. Ondersteund gepersonaliseerd leren ipv voorgeschreven curricula, een paar nuttige vaardigheden gericht op het ontwikkelen van individueel talent ipv het reduceren van diversiteit. Burgers moeten goed zijn opgeleid en moeten hun kennis en vaardigheden kunnen blijven ontwikkelen om mee te kunnen draaien
in onze kenniseconomie (Onderwijsraad, 2003). De raad (2016) wil het leren in
alle levensfasen stimuleren. Zij richten zich op het kunnen inhalen van
onderwijs, bij de tijd blijven en vooruit komen in de
samenleving, wisselingen in loopbaan en op de sociaal-culturele en persoonlijke functie. Het kunnen blijven ontwikkelen in algemene zin. Hierbij vindt de raad het ook belangrijk dat er
niet alleen binnen schoolorganisaties geleerd kan worden. Kennis en
vaardigheden die buiten het onderwijs verworven zijn, zouden beter benut kunnen
worden.
In de politiek zoemt het
mantra ‘leven lang leren’ al jaren, echter het lijkt maar niet
van de grond te komen. Kim Putters, directeur van het Sociaal en Cultureel
Planbureau, zegt in een uitzending van Eén Vandaag dat het te laat is om je pas
te gaan ontwikkelen als je baan op de tocht staat. In een samenleving waarin
verwacht wordt dat de komende jaren nog veel banen zullen verdwijnen door
automatisering en robotisering zal je je continu moeten blijven ontwikkelen. De
politiek heeft hierin een taak, maar ook het onderwijs. Kunnen vakopleidingen
blijven bestaan in hun huidige vorm? Moeten we nog wel opleiden tot banen of
moeten we opleiden tot ‘werk’? Moet deze verandering in onderwijs al
plaatsvinden in het basisonderwijs of wordt dit vooral zichtbaar in de
beroepsopleidingen?
Sociale en culturele vaardigheden
Netwerken kan over de hele wereld plaatsvinden en is niet meer landelijk of cultureel gebonden. Sociale en culturele vaardigheden zijn hiervoor van belang. Het
inzicht hebben in elkaars culturen kan ervoor zorgen dat iedereen weet hoe om te kunnen gaan met deze verschillen op
gepaste manieren. Zullen de culturen de
komende jaren steeds meer versmelten? Volgens Boe, Lernhout & Sprangers
(2011) nemen al steeds meer culturen producten en werkwijzen van elkaar over.
Door de globalisering verandert de maatschappij. Wat kan het onderwijs hierin
bieden? Nu, maar wat spannender is, hoe ziet dit onderwijs eruit in 2030?
Nu:
·
Mailen/skypen
met de andere kant van de wereld.
·
Aandacht
besteden aan landen die steeds groter worden (economisch, in mensenaantal).
·
Wat
staat er in het schoolcurriculum over globalisering en sociale en culturele
vaardigheden? Ga in discussie met je team.
2030:
·
Een
uitdaging voor de The Futuristics?
Polarisatie binnen het onderwijs
Wat als
polarisatie plaats vindt in je klas? Wat bied je leerlingen aan om om te leren
gaan met polarisatie? Veel leerkrachten blijken inhoudelijk niet veel kennis te
hebben over verschillende culturen en culturele achtergronden, hierdoor kunnen ze hier
niet goed op inspelen en/of omgaan (Kleijwegt, 2016). Hoe
belangrijk is het om respectvol met elkaar om te kunnen gaan, dat mensen op de hoogte zijn van de verschillende waarden en
normen binnen verschillende culturen? Voor zowel mensen die in een verstedelijkt gebied leven waar de
culturele diversiteit groter is als voor op plekken waar deze kleiner is, zoals op het platte land.
Drijvende krachten
Ik kwam
op onderstaande drijvende krachten uit met hun extremen rond de door ons
gameteam gekozen trend globalisering.
Drijvende krachten
|
Extreme van drijvende kracht ene
richting
|
Extreme van drijvende kracht
andere richting
|
Sociale
anker
|
Individualisme
|
Verbondenheid
|
Sociale
anker
|
Verstedelijking
(afzondering, uitsluiting).
|
Leegloop
op het platte land (sterke sociale banden).
|
Ongelijke
groei van de wereldbevolking
|
Rijke
landen vergrijzen.
|
Armere
landen verjongen.
|
Wereldwijde
ongelijkheid
|
Is
investering in onderwijs en training dé manier om de concurrenten in eigen
land voor te blijven? Voor het eigen land goed.
|
Versterking
van de wereldwijde ongelijkheid?
|
Migratie
(emigratie-immigratie)
|
Pushfactor
|
Pullfactor
|
Culturele
diversiteit
|
Pluralistische
samenleving; wat betekent multiculturaliteit in de praktijk? Wat moeten
leerlingen leren om om te kunnen gaan met de toenemende culturele
diversiteit? Wat is de rol van de school hierin? Pluralistisch (bestaan van
verschillende sociale en culturele subsystemen in een samenleving).
|
Polarisatie
(het veroorzaken van een conflict of het versterken van tegenstellingen
tussen bevolkingsgroepen)?
|
Leerproces
|
Aanleren
van kennis.
|
Aanleren
van vaardigheden en competenties.
|
Tegengaan
van ongelijkheid (sociaal, cultureel)
|
Groot verschil
|
Klein
verschil
|
Verschil
in kansen
|
Groot
verschil.
|
Klein
verschil.
|
Milieu
|
||
Snelheid
van de veranderende maatschappij:
|
Hoge
snelheid.
|
Lage
snelheid.
|
Aanbod
in het curriculum
|
Internationale
aspecten
|
Nationale
aspecten
|
Aanbod
in het curriculum
|
Lokaal
|
Wereldwijd
|
Leven
lang leren
|
Leren
voor werk
|
Leren
voor een beroep
|
Leerplek
|
Plaatsgebonden
leren
|
‘overal’
leren
|
De drijvende kracht die in mijn
eigen situatie (PO) uitgewerkt zou kunnen worden:
Culturele diversiteit: We leven in een multiculturele
samenleving. Door de steeds groter wordende migratiestroom zal dit de komende
jaren alleen maar toenemen. Ik heb 10 jaar op een multiculturele basisschool
gewerkt. Ongeveer 125 leerlingen met 19 verschillende nationaliteiten. Iedereen
was met elkaars cultuur bekend en had hier respect voor. Er waren mooie discussies
over waarom iets wel of niet mocht in een cultuur. Iedereen voelde zich vrij in
het uiten van zijn eigen waarden en normen. Kinderen dachten na over hun eigen
mening en standpunt hierin en pasten dit regelmatig aan door inzicht in de ander
te krijgen. Je mag zijn wie je bent zolang je respect hebt voor een ander. Zo
gingen bijvoorbeeld de lesbische ouders van een Nederlands meisje regelmatig
bij de ouders van haar Marokkaanse vriendinnetje op bezoek. Daar waar grotere
groepen met dezelfde culturele achtergrond aanwezig waren, zag je de
contacten vooral tussen deze groepen plaatsvinden. Volgens het Sociaal en
Cultureel Planbureau (2012) is dit overal terug te zien. Nu ik op een ‘wittere’
school werk, valt me pas op hoe weinig leerlingen van andere culturen weten en
hoe oppervlakkig hun kennis hierin is. Dit geldt volgens mij voor zowel
verschillende culturen als voor verschillende sociale achtergronden. Het zou mooi zijn als we eens wat meer in
elkaars huiskamer kunnen komen. En zo meer begrip en respect voor elkaar
kunnen krijgen. Dit raakt de drijvende kracht ‘het sociale anker’.
Leerproces: Aanleren van kennis tegenover
aanleren van vaardigheden en competenties. Hiervoor heb ik nog niet echt een
beeld hoe de overgang eruit zou kunnen zien. Moet er ook een overgang komen of
kan de overstap in één keer? Die verandering in het leerproces zie ik zeker in
het po. Hier wordt de basis gelegd en is die basis die we nu hebben nog
toereikend?
In een
scenariosjabloon zou dat er zo uit kunnen zien.
Link naar feedback van René.
Bronnen:
Boe,
Lernhout & Sprangers (2011). Edushock.
Breinoptimizer voor het leren in de toekomst.
Schiedam: Scriptum.
Bussemaker,
J. (2014). Vaardigheden voor de toekomst. Geraadpleegd op 21-01-2017 via
Houwers, J.
(2014). De 21ste eeuw campus. Onderwijs Innovatie dec 2014. Heerlen: OU.
Kleijwegt, M. (2016). 2 werelden, 2 werkelijkheden, hoe ga je
daarmee om? Den Haag: Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
OECD. (2008).
Vormgevende trends binnen het onderwijs. (‘Trends shaping education’,
vertaald door
KPC-groep).
Onderwijsraad (2003). Werk maken van een leven lang leren. Den Haag: Onderwijsraad.
Onderwijsraad (2016). Internationaliseren met ambitie. Den Haag: Onderwijsraad.
Onderwijsraad (2016). Leven lang leren. Den Haag: Onderwijsraad.
SLO
(2011). De toekomst telt. Enschede:
SLO
Yong
Zhao (2012). World Class Learners.
Geraadpleegd op 28-01-2017 via
DANA Interessante blogs en links over trends in onderwijs
Behalve het delen van de links via Edmodo, is het misschien interessant om een eigen lijst te hebben met nuttige blogs en links over trends in het onderwijs. Ik heb deze gebruikt:
https://jan1fasen.wordpress.com/
https://www.acco.be/nl-be/items/9789033468056/Globalisering-van-het-onderwijs-in-contexten
https://www.ncdo.nl/artikel/dossier-globalisering
https://lirias.kuleuven.be/handle/123456789/182515
http://oecdeducationtoday.blogspot.nl/2014/10/infinite-connections-digital-divide.html
https://www.oecd.org/edu/ceri/Spotlight6-Modern-Families.pdf
Hoe zien ouders het onderwijs in 2032?
https://www.oudersonderwijs.nl/nieuws/ouders-over-advies-onderwijs2032-leraar-bouwt-onderwijs-rondom-kind/
https://jan1fasen.wordpress.com/
https://www.acco.be/nl-be/items/9789033468056/Globalisering-van-het-onderwijs-in-contexten
https://www.ncdo.nl/artikel/dossier-globalisering
https://lirias.kuleuven.be/handle/123456789/182515
http://oecdeducationtoday.blogspot.nl/2014/10/infinite-connections-digital-divide.html
https://www.oecd.org/edu/ceri/Spotlight6-Modern-Families.pdf
Hoe zien ouders het onderwijs in 2032?
https://www.oudersonderwijs.nl/nieuws/ouders-over-advies-onderwijs2032-leraar-bouwt-onderwijs-rondom-kind/
DANA Tool publiceren
Tijdens mijn Internet quest naar trends, ben ik tegen deze tool gekomen om je eigen materiaal te publiceren (mooi vorm geven) https://en.calameo.com/
en free download afbeeldingen https://www.graphicstock.com/
en free download afbeeldingen https://www.graphicstock.com/
CHAIRA QUEST 1 INDIVIDUELE OPDRACHT
QUEST 1: Trends shaping the future EC ‘t Sparrenbos, nu en in de toekomst….
EC ‘t Sparrenbos is een middelgrote basisschool in Rosmalen, pal naast het bos en de zandverstuiving. De school, en ook de woonwijk, valt binnen de categorie “witte school”. Er zijn erg weinig kinderen van niet-Nederlandse afkomst die naar onze school komen.
In onze samenleving vindt een groot aantal ontwikkelingen (trends) plaats die onze manier van leven, leren en samenwerken binnen deze maatschappij sterk beïnvloeden, en dus ook in meer of mindere mate invloed hebben op de school en het primair onderwijs.
Anje Ros bespreekt in haar gastcollege 6 trends die van invloed zijn op ons onderwijs:
1. Nieuwe media
2. Technologische ontwikkelingen
3. Globalisering
4. Duurzaamheid
5. Maatschappelijke onrust
6. Demografische ontwikkelingen
Ook het OECD (2008) beschrijft in haar rapport veel trends, die met andere bewoordingen hetzelfde weergeven. Het is moeilijk om aan te wijzen welke trend(s) nou de meeste invloed hebben op het onderwijs en daarmee op onze school, want de ene trend hangt samen met de andere. Zonder globalisering zou er veel minder maatschappelijke onrust bestaan, de technologische ontwikkelingen zorgen voor alle mogelijkheden rondom nieuwe media, enz.
Twee trends hebben op dit moment direct invloed op het onderwijs binnen EC ‘t Sparrenbos:
1) de veranderende wereld van werk en banen (OECD, 2008)
2) wereldwijde uitdagingen door de globalisering
Deze trends worden hierna nader toegelicht.
1) de veranderende wereld van werk en banen (OECD, 2008)
Een belangrijke taak van het onderwijs is om de leerlingen voor te bereiden op het deelnemen aan de maatschappij en de arbeidsmarkt. Hier moeten zij uiteindelijk hun steentje aan kunnen bijdragen. Echter de arbeidsmarkt is zo aan het veranderen, dat leerlingen voorbereid moeten worden op banen die nu nog niet bestaan. Competenties worden belangrijker dan feitenkennis. Kritisch denken, samenwerken, zelfstandig problemen leren oplossen en creatief denken zijn sleutelwoorden die de leerlingen vaardigheden meegeven waarmee zij zich in de samenleving kunnen handhaven en waarmee zij zich kunnen aanpassen aan de voortdurende veranderingen (Kennisnet, 2011). Dit vraagt een ander leerproces van de leerlingen, maar ook de leerkrachten dienen op een andere manier te handelen. Het begeleiden van het leerproces rondom ontwikkelen van 21e eeuwse vaardigheden is een vaardigheid die nog niet elke leerkracht zich eigen heeft gemaakt (Voogt & Pareja Roblin, 2010). De populatie van het funderend onderwijs verschilt in leeftijd, talent, ervaring, leervoorkeur, culturele achtergrond en sociaaleconomische klasse. Deze verschillen spelen in meer of mindere mate ook op EC ‘t Sparrenbos. De school staat voor de uitdaging de kwaliteit en professionaliteit van de leerkrachten en het onderwijsprogramma op te schroeven, zodat maatwerk geboden kan worden aan de leerlingen bij het ontwikkelen van de benodigde vaardigheden (Kennisnet, 2011). Het besef dat op EC ‘t Sparrenbos deze professionalisering plaats dient te vinden is inmiddels bij iedereen wel doorgedrongen. Het handelen ernaar is voor veel leerkrachten nog erg lastig. Kennis en vaardigheden met betrekking tot procesbegeleiding bij het ontwikkelen van de 21e eeuwse vaardigheden ontbreekt nog. De komende jaren zal hierin geïnvesteerd dienen te worden zodat leerkrachten vaardiger worden.
Drijvende krachten hierbij zijn een leven lang leren (SER, 2015) en flexibiliteit. In een scenariosjabloon kan dit als volgt worden weergegeven:
Ons gameteam zou mogelijk voor deze trend kunnen kiezen, omdat de ontwikkeling van de 21e eeuwse vaardigheden bij leerlingen van alle onderwijssectoren ontwikkeld moeten worden, en omdat binnen elke sector de leerkrachtvaardigheden met betrekking tot procesbegeleiding bij het ontwikkelen van de 21e eeuwse vaardigheden verbeterd moeten worden. Ook de Onderwijsraad (2011) geeft aan dat er een steeds groter beroep gedaan wordt op de beheersing van de 21e eeuwse vaardigheden, en dat het belangrijk is dat dit in het onderwijs aan de orde wordt gesteld.
2) wereldwijde uitdagingen door de globalisering
Globalisering wordt door het NCDO (centrum voor mondiaal burgerschap) de toename van internationale relaties op het gebied van mensen, goederen, kapitaal, ideeën en culturen genoemd. Het OECD (2008) beschrijft in haar rapport ‘Trends Shaping Education’ dat globalisatie mensen overal ter wereld samenbrengt en dat zij daardoor hun ideeën, vaardigheden, goederen en cultuur delen. Het is een wereldwijde interactie tussen culturen, regeringen, bedrijven en mensen. Nationale economieën integreren en internationaliseren steeds meer. Vervagende grenzen, technologische ontwikkelingen en goedkoper transport hebben belangrijk bijgedragen aan dit globaliseringsproces. Sociale interactie, het reizen over de hele wereld, het mengen van westerse en niet-westerse culturen en de grenzeloze digitale informatie- en communicatiestroom hebben veel invloed op de veranderingen op het culturele en maatschappelijke vlak, aldus Jan van der Hoek (2012). Dit brengt een toenemende samenwerking en onderlinge verbondenheid met zich mee, en tegelijkertijd is een alsmaar groeiende trend te zien waarbij de kennisintensieve dienstverlening steeds belangrijker wordt. Dit heeft direct invloed op het onderwijs. Door de globalisering breiden netwerken zich aanzienlijk uit, waardoor mensen meer vrijheid krijgen bij het inrichten van hun leven. Mensen moeten al vroeg leren om verantwoorde keuzes te kunnen maken, te reflecteren op het leerproces dat ze doormaken, en samenwerken. Door de wereldwijde verspreiding van culturen is er een breder scala aan normen en waarden waar keuzes uit gemaakt kunnen worden voor het inrichten van levens. Hiervoor moeten de verschillen tussen culturen wel eerst geaccepteerd en begrepen worden.
Migratie is een zeer belangrijk aspect van deze tijd, waarbij de diversiteit aan mensen en culturen een directe invloed heeft op ons onderwijs. Ook op EC ’t Sparrenbos is deze invloed merkbaar. Er wordt gesproken over de mogelijkheid van een vluchtelingenopvang in de directe omgeving van de school. Dit zal met zich meebrengen dat kinderen van vluchtelingen onderwijs gaan ontvangen op EC ’t sparrenbos. Dit is inmiddels al voor enkele kinderen het geval. Zowel voor de leerlingen als voor de leerkrachten betekent dit het leren omgaan met een grotere culturele diversiteit. Het is belangrijk dat de leerkrachten (gaan) beschikken over culturele sensibiliteit en over vaardigheden voor de interculturele communicatie (Thijs, Langberg & Berlet, 2009).
Drijvende krachten bij de trend Globalisering zijn culturele diversiteit en inrichting onderwijs. Als volgt kunnen die in een scenariosjabloon worden weergegeven:
De trend Globalisering zou zeker een goede keuze zijn voor ons
gameteam. Hij raakt vier heel wezenlijke punten (dichtbevolkte planeet,
internationale verdeling rijkdom en armoede, bevolking in beweging en het
milieu) die als subtrend voortdurend in beweging blijven en veranderen.
Het is een ontwikkeling waarvan nog niet te voorspellen is hoe dit er
over 20 jaar uit zal zien.
Ik adviseer ons gameteam dan ook om met deze trend aan de slag te gaan.
Literatuur
Hoek (2010). Geglobaliseerde
kennissamenleving: Geglobaliseerde kenniseconomie. Zonder uitgever.
Kennisnet Trendrapport PO-VO, (2011) opgehaald op 18 januari 2016 van http://www.svopl.nl/sites/svopl.nl/files/Trendrapport_po_vo_.pdf
NCDO (2012).
Dossier: Globalisering. opgehaald op 17 januari 2017 van http://www.ncdo.nl/artikel/dossier-globalisering
OECD. (2008). Vormgevende trends binnen het onderwijs. (‘Trends shaping
education’, vertaald door KPC-groep).
Onderwijsraad (2011).
Maatschappelijke achterstanden van de toekomst. Den Haag: Onderwijsraad.
SER (2015). Hoe leven wij in
de toekomst? Verslag van de SER-dialoogbijeenkomsten over leren in
de toekomst.
Thijs, A., Langberg, M.,
Berlet, I. (2009). Leren omgaan met
culturele diversiteit. Aandachtspunten voor een kansrijke aanpak.
Enschede: SLO
Voogt, J. & Pareja Roblin,
N. (2010). 21st Century Skills. Discussienota.
Universiteit Twente in
opdracht
van Kennisnet.
Van Marloes heb ik peerfeedback ontvangen op dit stuk. Marloes, dank daarvoor!
Een duidelijk punt van verbetering kan zijn dat ik nog wat breder verwoord hoe e.e.a. op alle sectoren van invloed is, en bij enkele stukken kan iets meer onderbouwing van de literatuur gevonden worden.
Ik heb er nu voor gekozen om deze feedback niet meer in dit stuk te verwerken, aangezien de individuele opdracht in eerste instantie gericht diende te zijn op de eigen sector, en omdat we in de gezamenlijke opdracht hier intussen veel beter op in zijn gegaan. Hier heb ik ook mijn steentje aan bijgedragen, dus doe ik het hier niet alsnog.
De peerfeedback staat op het groepsblog-bericht van Quest 1, maar voor de volledigheid plaats ik hem hier ook.
LINK naar feedback van Marloes voor Chaira
Abonneren op:
Posts (Atom)